Alchemie als geneeskunst: het werk van Paracelsus

J.V. Andreae:

Reis naar Christianopolis

Oorspronkelijke titel:
Reipublicae Christianopolitanae Descriptio
Verschenen in Straatsburg, 1619
Vertaling uit het Latijn: Elke Bußler
176 pagina’s
Ingenaaid gebrocheerd
Formaat: 13 x 19 cm
ISBN: 978-90-806875-3-0
Eerste druk september 2005
Prijs: EUR 39,00

Een kleine eeuw nadat Paracelsus met zijn teksten over de vita beata de grote lijnen uitzette voor een christelijk geïnspireerde samenleving, geeft Andreae soortgelijke ideeën vorm in zijn utopie Christianopolis. De reformatie is ondertussen een onherroepelijk, zij het nog steeds fel omvochten feit, en ook Andreae is bij verschijnen van dit boek – 33 jaar oud, van beroep predikant te Vaihingen – vast gesetteld in het orthodoxe lutheranisme. Althans, zo lijkt het.

En toch wil het de universele geleerde, stichtelijke dichter en op tucht en discipline gestelde geestelijke maar niet lukken de spirituele onderstroom tot zwijgen te brengen, die hem in een geweldige uitbarsting op amper 20-jarige leeftijd ertoe noopte een werk als De chymische Bruiloft van Christian Rosencreutz uit zijn pen te laten borrelen en mede aan de wieg te staan van de toen in zwang komende Rozenkruisersbeweging – waarvan hij zich later altijd zou blijven distantiëren.

Zo is ook Christianopolis onder de oppervlakte een esoterisch geschrift, een reis in de binnenwereld, vermomd als een doordacht staatkundig ontwerp dat blijk geeft van brede eruditie, uiterst moderne pedagogische inzichten en een constant streven naar praktische omzetting. Christianopolis moest een kiem vormen van het Nieuwe Jeruzalem.

Zie ook het artikel over Paracelsus en Andreae: Ontwerpen voor een nieuwe samenleving